Atatürk, bira fabrikasını ne için kurmuştu?

          Recep Tayyip Erdoğan Yeşilay toplantısında yaptığı konuşmada Atatürk’ün, manevi kızı Ülkü Adatepe kucağındayken bira içtiği fotoğrafını kastederek “Atatürk Orman Çiftliği’nde ellerine bira şişeleri tutuşturulmuş çocuk fotoğrafları görürsünüz.” demiş ve aklınca Atatürk’e laf atmıştı.

Peki, Atatürk, bira fabrikasını ne için kurmuştu?

“Atatürk tarafından 5.5.1925 yılında kurulan ve 1937 yılında hazineye bağışlanan Atatürk Orman Çiftliği, tüm faaliyetlerini Atatürk’ün vasiyeti doğrultusunda yürütmektedir. Kurum olarak tüm çalışmalarımızı Atatürk’ün vasiyetinin en iyi şekilde yerine getirilmesi temel hedefine dayanmakta olduğunu ve bu hedeften herhangi bir sapma olmaksızın çalışmalarımıza devam etmekte olduğumuzu belirtmek isteriz.

Söz konusu bira fabrikasına ilişkin; Atatürk, 1932 yılı içinde yerli üretimi desteklemek, Orta Anadolu’nun yaylalarında üretilen ve çiftlikte ıslah edilen arpa üretiminin gelişimini temin etmek, aynı zamanda bira fabrikasının küspeleri ile çiftlikteki hayvanları besleyerek süt inekçiliğinin gelişmesini sağlamak vb gerekçelerle yeni başkent Ankara’da bira fabrikası kurulması talimatını vermiştir. Bira fabrikası 1934 yılında 500.000 litre/yıl olarak faaliyete geçmiştir. İkinci fabrika 1937 yılında 7.500.000 litre/yıl olarak faaliyete geçer. Atatürk, bütün çiftlikleriyle birlikte AOÇ ve içerisinde bulunan bira fabrikalarını da 1937 yılı içerisinde Hazine’ye bağışlamıştır.

Bira fabrikası 6.7.1939 yılında 3697 sayılı Kanun ile; bira fabrikası bina ve arsası, fabrika dâhilinde biraya ve binadan başka imalata mahsus bütün tesisat, bira fabrikasına ait memur, müstahdem, ve işçilerine ait fabrika dahilinde ve haricindeki demirbaş eşya, alet ve mallar TEKEL Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.

Bira Fabrikasının 1939’da TEKEL Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi ile Çiftlik tarihinde ilk toprak kaybı ve giderek küçültülme süreci başlamış olup yine çiftlik tarihinin en önemli gelir kaybının da başlangıcı olmuştur.

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 05.02.2002 tarihli ve 2002/6 sayılı Kararı ile TEKEL’in özelleştirilmesine karar verilmiştir.

Atatürk Orman Çiftliği Bira Fabrikası’nın 6.7.1939 tarih ve 3697 sayılı Kanun’la TEKEL Genel Müdürlüğü’ne devrinden sonra Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü’nün yasal tasarruf hakkı kalmamış olup şu anki yasal tasarruf hakkı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’ndadır.

Günümüzde; 5659 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu’na göre yönetilmekte olup, aynı kanunun Madde 10 – “Atatürk Orman Çiftliğinin bu kanunun yayımı tarihindeki sınırları içinde bulunan gayrimenkullerin gerçek veya tüzelkişilere devir ve temliki ve kamulaştırılması özel bir kanunla izin alınmasına bağlıdır.” ifadesiyle yetki TBMM’ne verilmiştir.”

Yalçın Bayer - Hürriyet, 22 Şubat 2013