‘ABD’de “Tek Resmi Dil: İngilizcedir”, “Vatandaş İngilizce Konuş!” demek, Demokratik Cumhuriyetçiliktir;

CENGİZ ÖZAKINCI

‘ABD’de “Tek Resmi Dil: İngilizcedir”, “Vatandaş İngilizce Konuş!” demek, Demokratik Cumhuriyetçiliktir;

Buna karşılık Türkiye’de “Tek Resmi Dil Türkçedir”, “Vatandaş Türkçe Konuş!” derseniz, “birileri” sizi anında “Irkçı Faşist” olarak damgalayacaktır’’.

380 Ayrı Anadilin Konuşulduğu

Amerika Birleşik Devletleri’nde Tek Ortak ve Resmi Dil: İngilizce

1990 yılı nüfus sayımında ABD yurttaşlarına soruldu:

“Etnik ırk, soy kökeniniz nedir?”

Verilen yanıtlar ABD yurttaşlarının 500 dolayında değişik soy ve ırklardan geldiklerini ortaya çıkardı. (Belgelerini geçen ayki yazımda yayımladım.)

Aynı sayımda ABD yurttaşlarına şu da sorulmuştu:

“Evinizde hangi dili konuşuyorsunuz?”

Verilen yanıtlar, ABD yurttaşlarının, evlerinde İngilizce dışında 380 dolayında ayrı anadil konuşmakta olduklarını ortaya çıkardı.

ABD resmi raporlarında hangi eyalette kaç değişik anadil konuşulduğu da saptanıyor.

ABD 2010 nüfus sayımına göre:

4,779,736 nüfuslu Alabama’da 114 ayrı dil;

710,231 nüfuslu Alaska’da 109 ayrı dil;

6,392,017 nüfuslu Arizona’da 152 ayrı dil;

2,915,918 nüfuslu Arkansas’da 89 ayrı dil;

37,253,956 nüfuslu California’da 213 ayrı dil;

5,029,196 nüfuslu Colorado’da 128 ayrı dil;

3,574,097 nüfuslu Connecticut’da 107 ayrı dil;

897,934 nüfuslu Delaware’de 81 ayrı dil;

18,801,310 nüfuslu Florida’da 162 ayrı dil;

9,687,653 nüfuslu Georgia’da 141 ayrı dil;

1,360,301 nüfuslu Hawaii’de 104 ayrı dil;

1,567,582 nüfuslu Idaho’da 107 ayrı dil;

12,830,632 nüfuslu Illinois’da

140 ayrı dil; 6,483,802 nüfuslu Indiana’da 114 ayrı dil;

3,046,355 nüfuslu Iowa’da 113 ayrı dil;

2,853,118 nüfuslu Kansas’da 111 ayrı dil;

4,339,367 nüfuslu Kentucky’de 109 ayrı dil;

4,533,372 nüfuslu Louisiana’da 99 ayrı dil;

1,328,361 nüfuslu Maine’da 86 ayrı dil;

5,773,552 nüfuslu Maryland’da 145 ayrı dil;

6,547,629 nüfuslu Massachusetts’de 142 ayrı dil;

9,883,640 nüfuslu Michigan’da 141 ayrı dil;

5,303,925 nüfuslu Minnesota’da 123 ayrı dil;

2,967,297 nüfuslu Mississippi’de 85 ayrı dil;

5,988,927 nüfuslu Missouri’de 133 ayrı dil;

989,415 nüfuslu Montana’da 80 ayrı dil;

1,826,341 nüfuslu Nebraska’da 106 ayrı dil ayrı dil;

2,700,551 nüfuslu Nevada’da 114 ayrı dil;

1,316,470 nüfuslu New Hampshire’da 83 ayrı dil;

8,791,894 nüfuslu New Jersey’de 136 ayrı dil;

2,059,179 nüfuslu New Mexico’da 114 ayrı dil;

19,378,102 nüfuslu New York’ta 173 ayrı dil;

9,535,483 nüfuslu North Carolina’da 136 ayrı dil;

672,591 nüfuslu North Dakota’da 77 ayrı dil;

11,536,504 nüfuslu Ohio’da 128;

3,751,351 nüfuslu Oklahoma’da 131 ayrı dil;

3,831,074 nüfuslu Oregon’da 136 ayrı dil;

12,702,379 nüfuslu Pennsylvania’da 152 ayrı dil;

1,052,567 nüfuslu Rhode Island’ta 81 ayrı dil;

4,625,364 nüfuslu South Carolina’da 105 ayrı dil;

814,180 nüfuslu South Dakota’da 79 ayrı dil;

6,346,105 nüfuslu Tennessee’de 117 ayrı dil;

25,145,561 nüfuslu Texas’da 170 ayrı dil;

2,763,885 nüfuslu Utah’da 123 ayrı dil;

625,741 nüfuslu Vermont’da 78 ayrı dil;

8,001,024 nüfuslu Virginia’da 135 ayrı dil;

6,724,540 nüfuslu Washington’da 166 ayrı dil;

1,852,994 nüfuslu West Virginia’da 84 ayrı dil;

5,686,986 nüfuslu Wisconsin’de 124 ayrı dil;

563,626 nüfuslu Wyoming’de 61 ayrı dil ve

601,723 nüfuslu District of Columbia’da 94 ayrı dil konuşulmakta olduğu; yapılan sayım sonucu resmen belirlenmiş bulunuyor.

2010 yılı sayımında, ABD nüfusunun yüzde 16,3’ünü oluşturan 50,500,000 (elli milyon beşyüz bin) kişinin evlerinde anadil olarak “Hispanic” (İspanyolca) konuştukları;

Bunların çoğunun 1960’lardan başlayarak ve sayısı her yıl katlanarak büyüyen göç dalgalarıyla Meksika’dan, Küba’dan, vs. ABD’ye göçmen olarak geldikleri;

Kırk yıl sonra 2050 yılına doğru ABD nüfusunun yüzde 30’unu oluşturacakları;

Bunların Amerikan yurttaşlığına girmiş olmalarına karşın, ezici çoğunluğunun Amerikan ulusuyla kaynaşmadıkları ve ülkenin ortak dili İngilizce’yi öğrenmedikleri, konuşmadıkları resmen saptanmış durumda…

2008’de ölen ABD’lı akademisyen Samuel P. Huntington, Foreign Policy dergisinin 2004 Mart sayısında yayımlanan “Hispanic Challenge” başlıklı yazısı ve aynı yıl yayımlanan “Biz Kimiz?” (Who Are We?) adlı kitabında;

Amerikan ulusuyla kaynaşmayan yüzde 16,3’lük “Hispanic” nüfusun, bu çoğalma hızıyla 2050 yılına doğru ABD’yi etnik bölünmeye sürükleyebileceğini;

Bunu önlemenin biricik yolunun ise, onların “rüyalarını bile İngilizce görecekleri düzeyde İngilizce konuşmalarını sağlamak olduğunu savunuyordu.

Bundan sonra Amerika’da pek çok köşe yazarı 2050 öngörülerini yazmaya başladı.

“Türk Huntington’u” diyebileceğimiz kimi yerli “Batı papağanları” da Huntington’a ait olan ABD’nin 2050 yılında “Hispanic” ler tarafından parçalanacağı “kehaneti” ni sanki kendi buluşlarıymış gibi sunan yayınlar yaptılar.

Çeşitli etnik kökenlerden gelen anadilleri farklı toplulukların bir ulus oluşturabilmesinin, “ortak bir dil” kullanmalarına bağlı olduğu, ABD’nin yaşayarak öğrendiği bir gerçeklik. Huntington’un değinmediği bir gerçek de şu:

ABD’nin geçmişinde, bugünün yüzde 16’lık “Hispanic”lerinden çok daha ağır, 1890’larda ABD nüfusunun yüzde 53’ünü oluşturan Alman kökenli yurttaşlar sorunu vardı.

O yıllarda, sokaktaki her iki ABD yurttaşından biri Alman kökenliydi.

Bunlar, ABD’de bütün derslerin Almanca okutulduğu okullar açıyor, Almanca gazeteler, dergiler, kitaplar yayımlıyor;

Alman tiyatroları, Alman kabareleri, Alman birahaneleri, Alman şirketleri açıyor;

Ve caddeleri, sokakları Almanca işyeri tabelalarıyla donatılan Amerika, hızla Almanlaşıyordu.

Dahası, 1890’larda ABD nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bu Alman kökenliler dış politikayı bile etkiliyor, ABD’ye Almanya’nın düşmanına düşman, dostuna dost bir politika izlemesini dayatıyorlardı.

Ancak, bu durum 1890’ların ikinci yarısında değişecek ve ABD nüfusunun çoğunluğunu oluşturan Alman kökenliler, 1896’da ABD’deki Alman kanaat önderlerinin önerisiyle, ABD’nin ortak dili olan İngilizce’yi öğrenip günlük yaşamlarında kullanarak Amerikan ulusunun ayrıcalıksız yurttaşları olmaya yöneleceklerdi.

Bu yönelişten yüz yıl sonra yapılan 1990 – 2000 ABD nüfus sayımlarında, etnik kökenini Alman olarak tanımlayan ABD yurttaşlarının sayısı tüm nüfusa oranla yüzde 25’lere gerilemiş, İngilizce bilmeyen Alman kökenli Amerikalı sayısı ise yok denecek ölçüde azalmıştı.

1890’larda ABD nüfusunun çoğunluğunu oluşturan Alman kökenlileri ortak dil İngilizce ile Amerikanlaştıran ABD’nin, bugünün %16’lık “Hispanic”lerini aynı yöntemlerle Amerikan ulus potasında kaynaştırması olanaksız değil…

Nitekim, “Tek Dil İngilizce Akımı” (English-Only Movement) İngilizce’nin ABD’de hem tek ortak dil ve hem de tek resmi dil olarak benimsenmesi için çalışmakta.

1930’lar Türkiyesi’nde “Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyalarına benzer kampanyalar; bugün ABD’de ulusal dil İngilizce için yürütülüyor.

2005 yılında Kongre’ye sunulan “İngilizce Dil Birliği Yasa Tasarısı” (English Language Unity Act) yasalaşma yolunda çeşitli aşamalardan geçerek, 5 Mart 2013 günü ABD Senatosu’na, 6 Mart 2013 günü Temsilciler Meclisi’ne sunuldu.

Yasa tasarısı, “ABD’de resmi dil İngilizce’dir” maddesiyle başlıyor.

Tasarıya göre, tüm ABD yurttaşları Bağımsızlık Bildirgesi’nin özgün İngilizce metnini, ABD Anayasasını ve yasalarını okuyup anlayacak ölçüde İngilizce bilecekler;

Bu düzeyde İngilizce bilmeyen göçmenler, ABD yurttaşlığına alınmayacak;

Devlet dairelerindeki bütün işlemler İngilizce olacak;

Yurttaşlar özel yaşamlarında ise diledikleri dili kullanabilecekler…

Evet, ABD’de Mart 2013 itibariyle son durum bu. Peki, Türkiye’de son durum ne?

ABD’de “Tek Resmi Dil: İngilizcedir”, “Vatandaş İngilizce Konuş!” demek, Demokratik Cumhuriyetçiliktir;

Buna karşılık Türkiye’de “Tek Resmi Dil Türkçedir”, “Vatandaş Türkçe Konuş!” derseniz, “birileri” sizi anında “Irkçı Faşist” olarak damgalayacaktır.

ABD ve diğer Batı ülkelerinde “Demokratik” sayılanın, Türkiye’de “Irkçı Faşizm” sayılması;

Batı’da “Anarşi” olarak tanımlanacak türden görüş ve uygulamaların,

Türkiye’de “Demokrasi” olarak yutturulması; bence, ülkemizin tüm sorunlarından çok daha önemli bir sorundur.

Cengiz ÖZAKINCI, “Bütün Dünya”, Ocak 2014